W związku z rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego, Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej w Markowej przygotowało wystawę, upamiętniającą historie 18 Powstańców, odznaczonych także tytułem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Grafiki do wystawy przygotował Mikołaj Birek – asystent w Zakładzie Grafiki Komputerowej w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Kolejna rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego to nie tylko okazja do spojrzenia na ten bohaterski zryw pod kątem analiz historycznych, ale także sposobność do bliższego poznania jego uczestników oraz ich wzruszających i inspirujących historii. Na powstańców warszawskich można i trzeba spoglądać z wielu perspektyw. My wybieramy własną – skupiając się na tych, którzy poza doświadczeniem powstańczym poszczycić się mogą pomocą udzielaną skazanym przez okupanta na zagładę Żydom. To właśnie oni – Sprawiedliwi Powstańcy’44, a więc ci, którzy obok odznaczeń przyznanych im w uznaniu męstwa wojennego, posiadają też przyznany przez izraelski instytut Yad Vashem tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (otrzymywany często wraz ze znajomymi i rodzinami), są bohaterami tej wystawy.
Wybrane postaci różni tak wiele – wiek, płeć, pochodzenie społeczne, poglądy polityczne, zainteresowania. Mimo to nietrudno dostrzec wspólny mianownik – wierność uniwersalnym wartościom, nonkonformizm, zaangażowanie i odpowiedzialność.
Prezentowane biogramy to historie podwójnej walki. Pierwsza to bezpośrednie starcie z niemieckim okupantem, prowadzone na barykadach powstańczej Warszawy, w komórkach wywiadowczych, radiostacjach, fabrykach, szpitalach polowych. Druga to walka z nim w ukryciu, w tajemnicy, odbywająca się pod murami getta, w kryjówkach stających się schronieniem dla eksterminowanych Żydów, w biurach organizujących fałszywe dowody tożsamości. I jedna, i druga to przejaw troski o pokrzywdzonych współobywateli i ojczyznę. Obie prowadzone są w poczuciu bezsilności, gniewie i wszechobecnym strachu – w każdym wypadku realną ceną za sprzeciw wobec dokonującej się krzywdy jest śmierć. W tle wciąż pozostaje wyniszczona kilkuletnią okupacją Polska, zmagająca się z nazistowskim i sowieckim wrogiem.
Termin: 01.08 – 03.10.2019
Lokalizacje:
- Muzeum Polaków Ratujących Żydów/ Museum of Poles Saving Jews, Markowa 1487
- Warszawa, Krakowskie Przedmieście (przed "Domem Polonii")
Organizator: Muzeum Polaków Ratujących Żydów/ Museum of Poles Saving Jews
Koncepcja wystawy: Jakub Pawłowski
Autorzy tekstu: Kamil Koperal, Jakub Pawłowski, Anna Stróż-Pawłowska
Koordynacja projektu: Katarzyna Nowicka, Marcin Zgłobiś
Grafika: Mikołaj Birek
