Sake jest dla Japończyków tym, co dla Francuza wino czy dla Czecha piwo. To coś więcej niż alkohol - to część wieloletniej kultury i tożsamości narodowej. Świat pokochał sake przede wszystkim za walory smakowe i niepowtarzalne aromaty. Wieloletnie piętnowanie tradycji w jego wytwarzaniu uplasowało kraj kwitnącej wiśni na szczycie rynku alkoholowego. "Napój samurajów" jest świadectwem wyjątkowości japońskiej kultury, a jego smak doceniają najwięksi krytycy kulinarni i degustatorzy z całego świata. Co czyni z sake tak niepowtarzalny trunek?
Czy sake jest po prostu japońską wódką?
Tak naprawdę sake z winem, a tym bardziej wódką ma niewiele wspólnego. W Polsce przyjęło się, że jest to po prostu wódka ryżowa, a tak naprawdę sposób przyrządzania tego trunku jest zupełnie inny. Sake powstaje, owszem - na bazie sfermentowanego ryżu, jednak w późniejszym etapie do produkcji używa się drożdży, w wyniku czego cały proces przypomina raczej warzenie piwa. O ile powstawanie japońskiego trunku w pewnym stopniu odzwierciedla produkcję, powszechnie nam znanego, złotego napoju, to piwem nie możemy go nazwać. Sake zawiera o wiele więcej aminokwasów i peptydów, a przede wszystkim - jest dużo mocniejsze. Czym więc jest sake? Najprościej, jest to po prostu napój alkoholowy otrzymywany z ryżu.
Ile procent powinien mieć tradycyjny ryżowy alkohol i jak smakuje?
Zazwyczaj tradycyjne Sake zawiera od 13 do 17 procent alkoholu. Z wyglądu przypomina nieco białe wino, kolor jest jednak bardzo różnorodny, może być krystalicznie czysty, biały, bądź lekko żółtawy . Wszystko zależy od regionu produkcji. To, co wyróżnia ryżowy trunek to bez wątpienia jego smak. Charakterystyczne, lekko słodkawe walory smakowe przenikają się z subtelnymi, nutami umami. Wygląd oraz smak trunku jest bardzo zróżnicowany. Jak mawiają Japończycy, magia smaku i aromatu sake tkwi w drożdżach - to one, wbrew pozorom, są najważniejsze w produkcji i mają największy wpływ na efekt końcowy.
>>> Winogrona pokryte "szlachetną pleśnią" nieodłącznym elementem węgierskiego winiarstwa
Dlaczego sake nazywane jest alkoholem samurajów?
Nazwa sake, jako alkoholu samurajów, nie powstała przypadkowo. Niegdyś wojownicy przed wyruszeniem na pole bitwy wypijali sake, by wzmocnić swoje siły i zapał do walki. W późniejszych latach sake stało się na tyle popularne, że jego roczna produkcja sięgała 38 000 litrów. Co oznacza, że przeciętny Japończyk wypijał rocznie aż 54 litry w ciągu całego roku. Historia samurajów powtórzyła się z nadejściem drugiej wojny światowej, kiedy to japońscy kamikaze spożywali ryżowy trunek przed wykonaniem misji.
Kultura picia sake - na zimno czy na ciepło?
Degustacja sake niesie ze sobą cały ceremoniał. Ze względu na wieloletnią tradycję spożywanie sake może odbywać się na dwa sposoby - na zimno bądź na ciepło. Podczas ważnych uroczystości ryżowy alkohol podawany jest w glinianych, bądź porcelanowych naczyniach, zwanych sakazuki. Są to miseczki o średnicy ok. 5-8 cm. Na japońskich weselach do dziś pija się sake ze wspólnego, ozdobnego naczynia, przy czym jego średnica może wynosić nawet do 20 centymetrów. Chcąc wypić schłodzone sake w restauracji, dostaniemy zazwyczaj zwykłe, szklane kieliszki maksymalnie do 100 mililitrów. Jednak najbardziej powszechną formą podania napoju ryżowego jest atsukan. By podkreślić wszystkie walory smakowe trunku, podgrzewa się go do około 45 stopni i podaje w specjalnych porcelanowych, bądź miedzianych naczyniach.
>>> Holenderski kwiat w butelce - czyli wódka z cebulek tulipanów
Jakie sake wybrać?
Rząd japoński stworzył podział sake w zależności od tego, jaka część ziarna ryżu została spolerowana. Przed warzeniem w dużych kadzaich, ryż jest odpowiednio polerowany . Od tego, w większości, zależy cena gotowego produktu. Daiginjō-shu - posiada najsilniejszy, najbardziej wyrafinowany smak. Są to najdroższe alkohole , gdzie zostało usunięte 50% zewnętrznej części ziarna. W Ginjō-shu poleruje się 40% ziarna. Znajdziemy w nim niebagatelny, owocowy aromat, a przy tym lekki smak. Junmai-shu jest najbardziej kwaśnym sake, z mocno wyczuwalnymi nutami umami. Ten rodzaj nie zawiera dodatku destylowanego alkoholu, a spolerowanych ziaren ryżu posiada najmniej. Z kolei w Honjōzō-shu nie znajdziemy mocnych aromatów, ponieważ dodaje się do produkcji alkohol destylowany, jednak dobrze podkreślający smak potraw. Tego rodzaju sake polecane jest głównie do dań tradycyjnej kuchni japońskiej. Wybór nie jest więc prosty, jednak warto wybrać taki alkohol ryżowy, który najbardziej będzie odpowiadał naszym smakowym gustom i preferencjom. Warto dodać, że w 144-letnim browarze Yoshida w północnej Japonii, do tworzenia sake wciąż używa się rąk. Pracownicy przebywają stale na miejscu od października do połowy kwietnia, aby pilnować całodobowego procesu warzenia trunku.
Sake od dawna uznawane jest za kolebkę japońskiej kultury i jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych trunków na Świecie. Wieloletnie kultywowanie zwyczajów w wytwarzaniu tego napoju ryżowego pokazuje jak ważna dla Japończyków jest tradycja. To nie tylko alkohol, to również piękny symbol kraju kwitnącej wiśni.
Grafika: Kamil Ząbczyk
